09.01.2021 / Nadide Mercan Türü Yok Olma Tehlikesinde
Akdeniz ekosistemindeki tek sert mercan türü olarak bilinen nesil, bilinçsiz atılan balık ağlarıyla yok olma tehlikesine girdi. Doç. Dr. Barış Özalp, hazırladığı raporları resmi kurumlara iletti, acil mücadele çağrısı yaptı.
“Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi” (ÇOMÜ) öğretim üyesi Doç. Dr. Barış Özalp, Akdeniz ekosisteminde resif (su içinde bulunan, suyun düzeyine çıkmış durumdaki sıra kayalar) oluşturabilme kabiliyetine sahip tek sert mercan türü olarak bilinen “cladocora caespitosa”nın neslinin, bilinçsiz avcılık nedeniyle tehlike altında olduğu uyarısında bulundu.
Üniversitenin “Deniz Teknolojileri Meslek Yüksekokulu Sualtı Teknolojisi Programı”nda görevli Özalp, Türkiye’yi temsilen sert mercan biyolojisi ve ekolojileri hakkında Japonya’da eğitim alan Türk deniz bilimcileri arasında yer aldığını dile getirdi. Özalp, şöyle devam etti:
“Bazı balıkçılar, koloni üzerine ağ atmaları sonucunda istemeden de olsa ne derece büyük bir zarara sebebiyet verdiklerinin farkında değil. Bu mercan resif bölgesinde aynı zamanda, denizlerin oksijen kaynağı olarak bilinen, sağlıklı ‘posidonia oceanica’ çayırları bulunmaktadır ve geniş alana yayılmıştır. ‘Cladocora caespitosa’ kolonileri içindeki boşluklara ahtapot, ayı ıstakozu ve yavru karidesler yuva yaptığı gibi, mığrı gibi yetişkin balık türleri de mercan içindeki boşluklarda yaşam sürebilmektedir. Doğal bir kayalık oluşturmuş bu alanda balık ağı atımı yapmak, Çanakkale ve İstanbul boğazları ile adaları dahil ‘Marmara Denizi’nde sahip olduğumuz tek nadide resif ekosisteminin yok oluşunu hızlandırmaktadır.”
“Balık Ağı Öldürüyor”
İlgili kuruluşlara resmi proje raporları ve makalelerin sunulduğunu anlatan Özalp, bölge için özel koruma statüsü ilan edilmesinin beklendiğini ifade etti. Bölgede 4 ila 9 metre derinlikte 98 nadide mercan kolonisinin kaldığına değinen Özalp, “Bunların tümünün bir balık ağı faaliyeti ile öldürülme riski göz ardı edilmemelidir. Sonuçta kaybedilecek olan mercan habitatı, tek ve en geniş mercan ekosistemidir. Bölgede önceki yıllarda gerçekleştirdiğimiz, valilik ve kolluk kuvvetleri ortaklı bir ‘Sualtı Canlıları Koruma Projesi’ yapılmasına ve özel bakanlık izinli bir resmi koruma şamandırası olmasına rağmen birkaç balıkçı, ‘şamandıra çevresinde ağ atacağım’ diye inat ediyor. Neyi kaybettiklerinin farkında değiller” diye konuştu.
Ortak Yaşam Sürüyor
Doç. Dr. Özalp, söz konusu kolonilerin “zooksantel” olarak bilinen alg ile ortak yaşam süren bir tür olduğunu belirtti. Bu algların fotosentez yaparak mercan kolonisinin yüzde 90’dan fazla temel besinini sağlarken, mercanın iskeletinde yaşam alanı bulduğunu dile getiren Özalp, “Balıkçı ağının takılması sonucu tepetaklak olan koloni polipi içinde yaşam süren alg, artık güneş ışığı alamadığı için fotosentezi bırakır ve mercan kolonisini terk eder. Mercan kolonisi, alg sayesinde fotosentezden gelen temel besin kaynağını kaybettiği gibi üstüne bir de planktonik beslenmenin de engellendiği duruma gelir. Besin alamayan koloniler beyazlar ve ölür.”
Aydınlık Gazetesi - 09.01.2021, Cumartesi (Burak Akay)
09.01.2021
