11.01.2019 / Marmara’nın Yaşama Tutunan Son Fokları Türkiye Kıyılarında
100 kadar Akdeniz foku yaşıyor. İnsan baskısı ve yapılaşmaya rağmen “Marmara Denizi”nin tür için hala yaşam alanı olduğu tespit edildi. “SAD-AFAG” kurucu üyesi Kıraç, “Burada yaşayabilmeleri mucize. Son kalan yaşam alanlarını korumalıyız” dedi.
“Sualtı Araştırmaları Derneği Akdeniz Foku Araştırma Grubu”nun (SAD-AFAG) yaptığı araştırmaya göre “Marmara Denizi” kıyıları, tüm yapılaşmaya ve insan baskısına rağmen halen Akdeniz fokları için yaşam alanı. “SAD-AFAG” kurucu üyesi Cem Orkun Kıraç, “Marmara Denizi’nde her şeye rağmen yaşayabilmeleri bir mucize. Bu, bize Marmara’da hala temiz kalabilmiş kıyılar olduğunu gösteriyor. Son kalan kıyıları betonlaştırmak akıl ve vicdan dışıdır, bilim dışıdır” dedi.
“SAD-AFAG Ekipleri” son on yılda, bölgede yaptıkları araştırmalarla, Akdeniz foklarının “Kapıdağ Yarımadası”, “Marmara Adaları” ve “Karabiga” çevresinde yaşadığını tespit etti. 2018’in Mart ayında “Karabiga” ve “Şahmelek” arasındaki kıyı şeridinde mağaralara kurulan fotokapanlar aracılığıyla Akdeniz fokları görüntülendi. “SAD-AFAG” kurucu üyesi Cem Orkun Kıraç, “Aydınlık”a yaptığı açıklamada Akdeniz foklarının insan baskısı ve yapılaşma nedeniyle tehlike altında olduğunu söyledi. Türkiye kıyılarında 100 kadar Akdeniz foku yaşıyor. Boyları 2.5 metre ağırlıkları 300 kilograma kadar çıkan Akdeniz fokları bundan yarım asır öncesinde Karadeniz’de de görülüyordu. Ancak plansız yapılaşma ve insan baskısı Karadeniz’de türün yok olmasına neden oldu. Karadeniz’den son kayıt, 1997 yılında “Kastamonu Doğanyurt” kıyılarından yapıldı. Marmara Denizi’nde ise 5-10 Akdeniz fokunun kaldığı tahmin ediliyor.
“Tükendi” Deniyordu
Cem Orkun Kıraç, “Marmara Denizi’nde de sayıları o kadar azaldı ki, yok olduğu düşünülüyordu. ‘SAD’, 1987’den beri türü araştırıyor. Elimizde 1991-1992’de çekilmiş iki fotoğraf vardı. Sonra 2008 yılında iki ayrı yerden balıkçılardan fotoğraflar geldi. Bu, bizi çok heyecanlandırdı” dedi. Cem Orkun Kıraç, fotoğrafları gördükten sonra ekip olarak Marmara Denizi’nde araştırma yapmaya başladıklarını söyledi. Kıraç sözlerine şöyle devam etti:
“Marmara’nın Karabiga’dan Gemlik’e kadar bütün güney kıyılarını 2008 yazında taradık. Balıkçılarla sohbet ederek birinci elden gözlem verileri topladık. En çok Kapıdağ Yarım Adası, Marmara Adaları ve Karabiga’da görülüyorlar. Akdeniz fokları, geçmişte sahillerde yaşarken artık insan elinin değmediği mağaraları tercih ediyorlar. Günümüze kadar Akdeniz foklarını takip etmeye devam ettik. 2018’in Martında fotokapanla bir mağaradan iki fok görüntüsü elde ettik. ‘Marmara’da Akdeniz fokları tükendi’ deniyordu. Artık umutluyuz. ‘Tarım ve Orman Bakanlığı’nın ve bütün toplumun türü ve yaşam alanlarını koruma görevi var. Yapılaşmaya karşı değiliz ama doğru yerde ve doğru ölçekte projeler üretilmeli. Projeler, doğaya ve biyolojik çeşitliliğe zarar vermemeli. Artık Marmara Denizi’nin bütün kıyılarından söz etmiyoruz. Doğal kalmayı başarmış, son 150 kilometrelik kıyı şeridi korunsun. Bu türler ve doğamız gelecek nesillere kalsın. Karadeniz’de yok oldu. Ama Marmara Denizi’nde direniyor. Gelin onlara destek olalım. Yaşam alanlarını koruyalım.”
Aydınlık Gazetesi - 11.01.2019, Cuma (Özlem Konur Usta)
11.01.2019
