21.04.2014 / Tehlikeye 19 Santim Kaldı

Kocaeli ve Sakarya’nın içme suyu olarak yararlandığı “Sapanca Gölü”nde su azalması tehlike sınırına dayandı. Umutların bağlandığı Nisan yağmurlarının da yeterli yağmaması sonucu, göldeki su düzeyi normalden 2 metre 10 santim aşağı düştü.

“Sakarya Su Kanalizasyon İdaresi” Genel Müdürü Rüstem Keleş, ilk kez tehlikenin büyüdüğünden sözederken, su işletme kodunun minimum seviyeye inmesine 19-20 santim kaldığını, Sakarya ve Kocaeli’nin hızla alternatif kaynaklara yönelmesi gerektiğini söyledi.

Kış aylarında beklenen yağmurlara umut bağlandığı için “tehlike yok” denilen “Sapanca Gölü”ndeki su düzeyi tehlikeli sınıra geldi. Normal mevsimlerde 120 milyon metreküpe kadar su girişi olan göle, kuraklık nedeniyle en çok 85 milyon metreküp su girişi oldu. 1 yıl içindeki yağışların önceki yıllara oranla yüzde 50 azalması, artan nüfusun yanı sıra sanayi ihtiyacının da karşılanması için çekilen suyun artması, içilebilir ender göllerden “Sapanca”yı kuruma tehlikesi ile karşı karşıya bıraktı.

İskelelerin Altı Piknik Yeri Oldu

Hafta sonu “Sapanca Gölü” kenarına piknik yapmaya gelenler de su miktarını görünce şaşırdı. İskelelerin açıkta kaldığı, suyun 50-100 metre çekildiği, dikey olarak da 2 metre 10 santim aşağı indiği gölün sahilinde ise, daha önce suyla kaplı olan yerlerin şimdi piknik yerine dönüştüğü görüldü. Bazı kişiler iskelelerin altını çardak gibi kullanıp orada piknik yaptı.

Endişeli Açıklamalar

“Sakarya Su Kanalizasyon İdaresi” (SASKİ) Genel Müdürü Rüstem Keleş, göl çevresinde incelemelerde bulundu. Keleş, “Sapanca Gölü”nün Sakarya’nın birinci içme suyu kaynağı, Kocaeli’nin de “Yuvacık Barajı”ndan sonra başvurduğu kaynak olduğunu hatırlatırken, “Göldeki durum endişe verici. Kocaeli ve İstanbul’u da kapsayan bölgede yağışlarda yüzde 50 net düşüş görülmesi, bugünkü durumun ortaya çıkmasına neden oldu” dedi. “SASKİ” Genel Müdürü Keleş, şöyle devam etti:

“Sapanca Gölü, tamamen yüzeysel kaynaklarla beslenen bir göl. Gölün tabandan beslendiği, zeminde su kaynadığı olduğuna dair yorumlar var. Bunlar kesinlikle bilimsel olarak doğru ve kanıtlanmış bilgiler değil. ‘Tübitak’ ile yaptığımız bilimsel çalışmalar var. ‘Sapanca Gölü’, yüzeysel kaynaklardan besleniyor ve özellikle 12 dere var. İrili ufaklı 17 dere var. Ama 12 dere ciddi olarak gölü besliyor. Bunlardan 5’i aşağı yukarı yaz kış kurumadan gölü besleyen dereler. Bu sene gerçekten bu havzaya yeterli kar ve yağmur düşmedi.”

2 Metre 10 Santimlik Dikey Düşüş

“SASKİ” Genel Müdürü Rüstem Keleş, “Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü”nün 2010 yılında hazırladığı 7 yıllık kuraklık tahminlerinde 2013-14 yılının kurak geçeceği ile ilgili uyarıda bulunduğunu hatırlatırken şöyle konuştu:

“Gerçekten bu kadar kuraklık beklemiyorduk. Özellikle bu anlamda ‘Sapanca Gölü’nde ciddi bir düşüş var. Aşağı yukarı 1972 yılındaki ölçümlerde kod 29.90’lara düşmüş. Şu anda seviye 30.09. Yani 30.10’un altına düştü. Düşeyde baktığınız zaman 2 metre 10 santimlik dikey bir düşüş sözkonusu. Bu tabii yatayda aşağı yukarı 50 metrelere varan çekilmeler meydana getiriyor. Bu düşüşün temel nedeni kuraklıktır.”

Yetki Kargaşası

Genel Müdür Rüstem Keleş, “Sapanca”nın içme suyu olarak yararlandığı gölden Kocaeli’nden de hem “Yuvacık Barajı”na takviye yapıldığını, bazı büyük endüstriyel kuruluşlarla “OSB”lerin de su çektiğini belirterek şöyle devam etti:

“Sapanca Gölü’nden direkt endüstriyel kullanım için su çekilmesi yanlış. Bunun olmaması gerektiğini, başka kaynaklara yönelinmesi gerektiği konusunu sürekli vurguluyoruz. Alternatif kaynaklara yönelmeleri gerekiyor. Gölden el çekmeleri gerekiyor. Malesef bu konuda şu ana kadar mesafe alamadık. Ama sevindirici bir gelişme var. ‘Orman Su İşleri Bakanlığı’ endüstriyel kurumlara 2014 sonuna kadar süre verdi. Ondan sonra alternatif kaynaklara yönelmeleri konusunda net bir tavır ortaya koydu. İnşallah uygulanır.”

Keleş, havzada kontrolü sadece bir otoritenin yapması gerektiğini ifade ederken, “Bu havzada zamanında ‘Özel İdare’ tarafından kiralanmış, sonra bir kısmı bize devredilmiş doğal kaynak suları var. Bir kısmı halen özel idarenin yetki ve sorumluluğunda olan doğal mineralli sular var. Buradaki sorun şu; aslında havzadan sadece bir otoritenin bu kontrolü yapması gerekiyor. Çok başlılık olduğu zaman etkin yönetemiyorsunuz. Bu konuda halen çift başlılık devam ediyor” dedi.

“Endişemiz Çok Büyük”

“SASKİ” Genel Müdürü Rüstem Keleş, “Sapanca Gölü”nün bugünkü durumuna çok endişelendiklerini önümüzdeki 2015 yılının da bu yılki gibi kurak geçmesi halinde çok ciddi endişeleri olduğunu kaydederek, şöyle konuştu:

“Göl, su bütçesi ve seviye bakımından kritik eşiğe doğru yaklaşıyor. Gölün ekolojik sürdürülebilirliği açısından temennimiz ve beklentimiz inşalah Mayıs aylarında, önümüzdeki güz aylarında yağışların gelmesi. Ama eğer beklediğimiz yağışlar Mayıs ayı ve önümüzdeki güz aylarında gelmeyecek olursa burada çok acil olarak yapılması gereken iki temel husus var. Kocaeli hem de Sakarya’nın bazı alternatif kaynaklara yavaş yavaş yönelmesi gerekiyor. Ama asıl yüzde 100 yapılması gereken endüstriyel kullanımın yaz sonundan itibaren yıl sonunu beklemeden Temmuz Ağustos ayı gibi yüzde 100 ‘Sapanca Gölü’nden elini, eteğini çektirmek gerekiyor. Bizim de havzadaki kontratları gözden geçirmemiz gerekiyor. ‘Sapanca Gölü’ seviyesini deniz seviyesinden ölçüyoruz. Maksimum seviye 32.18 olarak çalışıyor. İşletme kodu maksimum. Minimum da 29.90’dır. Şu anda 30.09 yani minimum seviyeye aşağı yukarı 19-20 santim kalmış bulunuyor. Bu sene tahmin ediyorum daha da düşecek.”

Gazete Vatan - 21.04.2014, Pazartesi

21.04.2014