Karaca, Hayrettin
Hayrettin Karaca, 4 Nisan 1922 tarihinde Bandırma’da dünyaya geldi. Babası Hocazade Halil Efendi, annesi Zehra Hanım olup her ikisi de Kırım muhaciri idi. Liseyi bitirdikten sonra ailesinin triko-örme işinin başına geçip “Karaca Firması”nı ülkenin en başarılı sanayi kuruluşlarından biri haline getirdi. “Karaca Firması” Türkiye’de ihracatın liderliğini yapmış, üstelik bunu diğer kuruluşlardan neredeyse 20 yıl önce gerçekleştirmiştir. Hayrettin Karaca bu konuda şöyle konuşmaktadır: “Ben sanayici olmak istemiyordum. İstediğim edebiyatla ilgilenip kalan zamanımı doğayla iç içe geçirmekti. Fakat o günlerde babamıza karşı çıkmak söz konusu değildi.” Hayrettin Karaca ellili yaşlarında, Türkiye’nin ilk özel arboretumunu kurdu. Yurtiçi ve yurtdışında gezdiği her yerden tohumlar topladı, botanik bahçelerini gezdi, bağlantılar kurdu. Bugün Yalova’daki “Karaca Arboretumu”, dünyanın her yerindeki botanikçiler tarafından bilinmektedir. Yılda iki kez yayınlanan “Arboretum Magazin” bilimadamlarının araştırma ve görüşlerinin yayınlandığı bir forumdur. 14.000 türü barındıran arboretum aynı zamanda ülkenin tehlikedeki türleri için bir gen koruma merkezidir. “Hannover Üniversitesi”nden ekoloji profesörü Franz H. Meyer, Hayrettin Karaca’dan “Şimdiye kadar hiç böylesine kişisel çıkar gütmeden, kendini insanlığın yararına çalışmaya adamış birine rastlamadım” diye bahsetmektedir. Karaca “TEMA Vakfı”nın kurucularındandır. Bu vakıf doğal hayatla ilgilenmeye, özellikle ağaç dikim çalışmalarına devam etmektedir. Hayrettin Karaca çevre için yaptığı çalışmalardan ötürü çok sayıda ödül ile takdir edilmiştir. Bunlar sırasıyla şöyledir: Karadeniz Teknik Üniversitesi Orman Fakültesi tarafından Fahri Doktora (1990), Birleşmiş Milletler Çevre Programının ‘Global 500 Roll of Honour’ Ödülü (1992), Çevre Bakanlığı tarafından ‘Çevre Beratı’ (1992), Uluslararası Olimpiyat Komitesi tarafından verilen ‘Çevre Ödülü’ (1993), Uluslararası Lions Club tarafından ‘Melvin Jones Fellow Ödülü’ (1994), Çevre Bakanlığı tarafından ‘Üstün Hizmet Ödülü’ (1994), ODTÜ tarafından ‘Felsefe Onur Doktorası’ (1995), Ege Üniversitesi tarafından ‘Fahri Doktora’ (1995), Milli Olimpiyat Komitesi ‘Fair Play Ödülü’ (1996), Gazeteciler ve Yazarlar Vakfı ‘Hoşgörü Ödülü’ (1996), Atatürk Kültür Merkezi tarafından ‘Şeref Üyeliği Beratı’ (1997), Kırıkkale Üniversitesi ‘İlk Fahri Doktora Unvanı’ (1997), Cumhurbaşkanlığı Kültür ve Sanat Büyük Ödülü (1997), ÇEVRETED tarafından ‘Çevreted 97 Onur Ödülü’ (1997), Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi ‘2000 Yılının Öncüleri Ödülü’ (1998), Genç Hukukçular Derneği tarafından ‘Yılın Yurttaşı Ödülü’ (1998), Türkiye Çocuk Dergisi tarafından Babalar Günü nedeniyle ‘Toprak Baba Unvanı’ (1998), Anadolu Üniversitesi Fahri Doktora Ödülü (1998), BİLSES Vakfı ‘Çevre Ödülü’ (1998), Ankara Çankaya İzci Grubu tarafından ‘Yılın Doğa Dostu Ödülü’ (1998), Ankara Gazeteciler Cemiyeti tarafından ‘Yılın Adamı Ödülü’ (1999), Türk Dünyası Yazarlar ve Sanatçılar Vakfı tarafından ‘1998 Türk Dünyasına Hizmet Ödülü’ (1999), TBMM Onur Ödülü (2005), Right Livelihood Award (Alternatif Nobel Ödülü) (2012), Birleşmiş Milletler ‘Orman Kahramanı Ödülü’ (2013).
16.02.2021
