16.10.2020 / Saygı Öztürk - Yargı, 14 Yıl Önce Bu Günleri Görmüş
………………………………
Yeni çıkan kitap ve dergi
- Küs Topraklar: Daha önce 9 öyküsü sinemaya aktarılan “Satılık Dünya” ve “Bankaya Portakal Gibi Sattım” kitapları çok satanlar arasından uzun süre inmeyen ünlü emlakçı Salim Taşçı'nın, “Yade Yayınları”ndan çıkan yeni kitabı “Küs Topraklar” raflarda yerini aldı.
Taşçı’nın bir özelliği de kazandığını yeni orman alanları için harcamak oluyor. Bugüne kadar Ankara’da, memleketi Yozgat ve Sorgun ilçesinde 43 ormanlık oluşturdu. Taşçı yeni kitabı için “Gülün, gülmezseniz düşünün ve yurdun insanlarını daha yakından tanıyın” diyor.
………………………………
Bu denge kurulamazsa
Bağlarını-bahçelerini, derelerini, meralarını korumak için canhıraş çığlıklar atan, jandarmanın-polisin müdahalesiyle karşılaşan vatandaşlarımızın mücadelesini haberlerde izliyoruz. Kanada firmasının “Kaz Dağları”nda hoyratça on binlerce ağacı nasıl kestiğini “Kaz Dağları” sevdalısı Edremitli arkadaşım Akın Andiç’le birlikte yerinde görmüştüm. Uşak’ta, Gediz’de vatandaşlarımızın mücadelesini dinledim. “Karadeniz’in dağları”, “Cerattepe”, “Kurşunçalı”, “Toroslar”, “Munzur dağları” neredeyse bütün dağlarımız, ormanlarımız ve ırmaklarımız doğa katliamıyla gündeme geliyor.
Meslektaşımız İbrahim Gündüz, siyanür ve sülfirik asitle maden aranmasını “Galeati Yayınları”ndan çıkan “Altın Ölüm” kitabında topladı. Memleketi Fatsa’da da altın aranıyor. Gündüz madencilerin “Ciğerlerinizi, kalbinizi alacağım ama size hiçbir şey olmayacak” anlayışı içinde olduklarını belirtiyor ve şunları söylüyor:
20 Yerde Altın Aranıyor
“Bir Karadeniz çocuğu olarak bölgemizde de siyanürlü-sülfürik asitli madenlerin mantar gibi çoğalmaya başladığını gördüm. Buralar, ‘Altın Madenciliği' denen ama gerçekte siyanür-sülfürik asitli kimyasal yıkım merkezlerinin saldırısı altında. Herhangi bir cevheri topraktan çıkarmaya madencilik denir ancak cevherin içinden metali çıkarmak kimyasal bir işlemdir. Bugün Türkiye’nin her bölgesinde, en stratejik alanlarında işte bu yapılıyor” diyor.
Bergama-Ovacık’taki ilk siyanürlü madenden bu yana yaklaşık 20 yıl geçti. Bugün siyanürlü-sülfürik asitli bu madenlerin sayısı 20’ye ulaştı. Bir o kadarı da açılmayı bekliyor. Bu gelişmeleri görenler, Türkiye’nin göz göre göre uçuruma, yok olmaya sürüklendiğini belirtiyor, ormanları, dağları, ırmakları yok olmuş bir ülkenin ayakta kalamayacağını da ekliyor.
Altın İhtiyacı
Ülkemizde 766 yerde, 9 milyon dönümlük bir alanda kimyasal madencilik yapılması için ihale açıldı. Bu kapsamda Sivas’ta 73, Kahramanmaraş’ta 56, Eskişehir’de 39, Erzincan’da 30 bölgede maden çalışmaları için arama ve işletme ruhsatları verilecek.
Ülkemizde 6 bin 500 ton altın rezervi olduğu hesaplanıyor. Yıllık altın ihtiyacımız ise 160 ton. Geçen yıl 38 ton altın çıkarıldı. Bu yıl da üretimin 45 tona çıkarılması bekleniyor. Altın ihracatından dolayı ülkemizin yıllık 10 milyar dolar açığı oluyor.
Birkaçı hariç altın arayan şirketler yabancı ülkelere ait. Çıkarılan altın işlenmeden yurtdışına gidiyor, orada işlendikten sonra yurdumuza geliyor. Bu süreçte kazanan hep yabancılar oluyor. Oysa üretim izni veriyorsanız bu yerli firmalara verilmeli. En azından yabancı ülkenin şirketi kadar vahşi “altın arama” yapmaz, toprağını, suyunu yabancıdan daha iyi korur. Bunun için gerekli yaptırımlar da uygulanmalı.
Toprağı Kazınca
“Altın Ölüm” kitabının sayfalarını karıştırırken, Maden Yüksek Mühendisi Dr. Muhterem Köse’nin iletisi geldi. “Yılda kaç ton maden tükettiğini bilmeyen bir kişi madenciliğin önemini kavrayabilir mi?” diyor. Köse’nin yazdıklarını okuyalım:
“Toprağı kazınca otomobil, televizyon, bilgisayar veya telefon çıkmıyor. Aynı şekilde yeri kazınca metal halinde saf demir, bakır, kurşun, çinko, nikel veya kullanıma hazır çimento, seramik veya cam da çıkmıyor. Yer kabuğundaki bir ton kayacın içinde birkaç gram altın, 5-10 veya 20 kilo bakır, kurşun, çinko içeren kayaçları veya kömür, petrol, doğal gaz gibi enerji kaynaklarını; metalik özellik taşımayan endüstriyel hammaddeleri keşfedip, onları bulundukları yerden sizin için çıkarıyoruz.
Bugünkü yaşam düzeyimizi sürdürebilmemiz için Türkiye’de kişi başına yılda yaklaşık 10 ton maden tüketiyoruz. Otomobilinizden, bilgisayarınızdan, telefonunuzdan, televizyonunuzdan, buzdolabınızdan, çamaşır, bulaşık makinenizden, kalorifer sisteminizden, elektrikten, oturduğunuz evden, uçaktan, trenden, gemiden, asfalt yollardan, kısacası hayatınızda kullandığınız tüm araç ve gereçlerden vazgeçebilir misiniz? ‘Vazgeçebiliriz’ diyorsanız, madenleri çıkarmamıza gerek kalmaz. İhtiyaçlarımızdan vazgeçemiyorsak, madencilikten de vazgeçemeyiz. Maden çıkaranlara daha saygılı olmalıyız.”
Seviniyoruz
Doğalgazda yaklaşık yüzde 99, petrolde yüzde 95, kömürde yüzde 61, kurşun, çinko ve nikelde yaklaşık yüzde 100, alüminyumda yüzde 95, altında yüzde 85, bakırda yüzde 77, demir cevherinde ise yüzde 64 oranında dışa bağımlıyız. Petrol veya doğalgaz kaynağı keşfedince seviniyoruz. Muhterem Köse, “Ama yeni bir bakır, kurşun, çinko veya altın yatağı keşfedince sevineceğimize üzülüyoruz. Yeni bir maden keşfedenleri ödüllendireceğimiz yerde doğa düşmanı ilan ediyoruz” diyor.
Madenlerin bulunduğu yer değiştirilemeyeceğine göre bulunduğu yerden çıkarılmaya devam edecektir. Bunun için beklenen çevreye duyarlı üretim yapılmasıdır. Denetim eksiksiz uygulanmalı, mevcut en ileri teknoloji kullanılmalı, öncelik çevre ve insan sağlığı olmalı.
Sözcü Gazetesi - 16.10.2020, Cuma
16.10.2020
