22.06.2017 / Çeyiz Sandıklarından Ata Ekmeği Çıktı
Anadolu’nun köylerinde kızlar çeyiz sandıklarına kendi yöresinin en kıymetli ürününün tohumunu koyarmış…
Seferihisar-Ulamış köyünde “Tohum Takas Şenliği” tam bir şölen. Bu bölgenin artık çok az rastlanan “topan karakılçık buğdayı” “Seferihisar Belediyesi”nin özverili çalışmaları ile gün yüzüne çıkmış, hayat bulmuş. Kadınlar bu buğdayla elde edilen ata unuyla yaptıkları hamur işleriyle tezgah açmış.
Anadolu’nun köylerinde kızlar çeyiz hazırlamaya başladıklarında sandığa ilk koydukları kendi yöresinin en kıymetli ürününün (elma, buğday, domates vs.) tohumu olurmuş.
Yerel tohumların satışının tohumculuk kanunu gereği yasaklanması, belediyeyi böyle bir çalışmaya yönlendirmiş; tüm köylerden, korunan ve saklanan yerel tohumları getirmeleri istenmiş. Gencinden yaşlısına tüm kadınlar çeyiz sandıklarındaki tohumları çıkarıp vermişler.
Uzun uğraşlarla yetiştirilen “topan karakılçık buğdayı”nın hasadı yapılmış taş değirmenlerde, tıpkı atalarının yaptığı şekilde öğütülerek un haline getirilmiş. “Ulamış Köyü”nün kadınları da yüzde yüz doğal unla taş fırınlarda ekmek üretmeye başlamışlar.
2011’den bu yana “Tohum Takas Şenlikleri” yapılıyor, isteyen konuklara sembolik minik poşetlerde tohum veriliyor. Belediye son beş yılda ülkenin her yerine bir milyon tohum ve fide dağıtmış.
Kadın üretir; tıpkı tohum gibi, binlerce yıldır insanoğlunu doğurmuş ve doyurmuş.
Ulamışlı kadınlar da ekmeklerinin yanı sıra ürettikleri ne varsa şenlikte tezgahlarına çıkarmışlar. Nurten Dar kendi serasında yetiştirdiği çiçekleri, Gülben Budak lavantaları kurutmuş, minik poşetlerde satıyor.
Ata unundan yapılan börekler, kurabiyeler, baklavalar… Gülizar Kızılçay, talı dalındaki yemek yarışmasında para ödülü de kazanmış, tezgahında belgesini de sergiliyor. Bahçelerindeki incirden yapılan sirkeler, Hülya Karakızlı’nın zeytinyağından yaptığı el sabunları, belediye tesislerinde jeotermal enerjiyle 60 derece sıcaklıkta 14 saatte kurutulan mandalina dilimleri…
Tarlalarında yetiştirdikleri hormonsuz sebzeleri ayıklayıp tezgahına koyan Emine Kara, emekli olup köye yerleşen Yonca Özbudak el emeği çuval işleri ile ayrı bir renk katmış şenliğe.
Bir gün süren şenlik Seferihisar Belediye Başkanının verdiği müjde ile bir başka şenliğe dönüşmüş. Bundan böyle her cumartesi “Ulamış Köyü”nde üretici kadınların pazarı kurulacak. Ulamış’a gitmeye, tüm görsel şöleni görmeye değer.
Ulamışlı kadınların ikram ettiği ata ekmeği dilimi üzerine sürülen lor veya kırpık tulum peynirine keçi sütü eklenerek yapılan “armola” peynirinden yemeyi unutmayın.
Aydınlık Gazetesi - 22.06.2017, Perşembe (İncisel Aytar)
22.06.2017
