08.01.2018 / Melih Baş - Enerji Tasarrufu Haftası Üzerine
Her yıl Ocak ayının ikinci haftası “Enerji Tasarrufu Haftası” olarak kutlanır. Enerji verimliliği politikaları, bir taraftan ekonomik büyüme ve sosyal kalkınma hedeflerinin sürdürülebilirliği ile doğrudan ilişkili olması, diğer taraftan ise toplam sera gazı salımlarının azaltılmasında oynadığı kilit rol nedeniyle hassasiyetle ele alınması gereken alanların başında gelmektedir.
Enerji tasarrufu ve verimliliği, enerji arz güvenliğinin sağlanması, dışa bağımlılık risklerinin azaltılması, çevrenin korunması ve iklim değişikliğine karşı mücadele etkinliğinin artırılmasının sağlanması gibi 2023 yılı ulusal strateji hedeflerimizin ve enerji politikalarımızın en önemli bileşenlerinden biridir. Enerji verimliliği çalışmaları ile Türkiye’nin enerji yoğunluğunun (milli gelir başına tüketilen enerji) 2023 yılına kadar 2011 yılına göre en az yüzde 20 azaltılması hedeflenmiştir.
En Az Enerji İle...
Bu konuyla ilgili olarak “İstanbul Arel Üniversitesi Mühendislik ve Mimarlık Fakültesi Elektrik-Elektronik Bölümü” öğretim üyesi Yrd. Doç. Dr. Yaşar Nuri Sevgen’in görüşlerini sizinle paylaşıyoruz. Olaya bütünsel bakışa ait güzel bir not, umarız beğenirsiniz.
“Doğayı, hatta evreni oluşturan her bir yapı taşı, buna insan da dahil, en az enerji ile en fazla iş yapma eğilimine sahiptir. Bir elektron dahi en düşük enerji seviyesinde, yani çekirdeğe en yakına konumlanma eğilimindedir. Doğal olan da budur.
Peki insan kendi enerjisinin kullanımını planlarken güdüsel olarak mümkün olabildiğince bu yasaya uygun davranış gösterirken, neden doğadan aldığımız enerjilerin, ya da kaynakların (insanı kaynak olarak gören kültür içerisinde bu kaynağa diğer insanlar da dahil) enerjilerinin kullanılması söz konusu olduğunda savurgan davranabiliyor? Bu durum dayatılmış olan tüketim kültürü ile ilişkili olabilir mi? Kültürel dönüşümü gerçekleştirmeden, üretken bir toplumsal yapıyı oluşturmadan ve bunun doğuracağı üretken kültüre sahip olmadan yalnızca yasalarla enerji verimliliğinin tesis edilmesi ne kadar içselleştirilebilir bir davranış ve sürdürülebilir bir durum haline getirilebilir?
Enerji verimliliği dendiğinde her nedense ilk akla gelen elektrik enerjisinin verimli kullanılması olur. Üretildiği noktadan tüketim noktasına taşınabilirliği dikkate alındığında elbette önemli bir enerji kaynağıdır. Ancak elektrik enerjisini değerlendirdiğimiz tüketim noktasında çoğunlukla farklı enerji biçimlerine dönüştürerek harcarız. Örneğin ısı, ışık enerjisine ya da hareket enerjisine vb.
Savurganlık Çok Fazla
Oysa her alanda büyük zenginliklere sahip bu coğrafyada tüketim noktasında doğal olarak sağlayacağımız bu enerjiler var ve kullanıma hazır olmasına rağmen neden bu kaynakların kullanılması konusunda gerekli adımların atılmasında zorluklar yaşanıyor? İşte enerji verimliliği tam da bu noktada saklıdır. Tüketim noktasında doğal iklimlendirme olanakları varken elektrik enerjisi kullanarak iklimlendirme cihazları ile bu ortamı oluşturma tam bir savurganlık örneğidir. Oldukça da yaygın kullanılmaktadır; üstelik gaz salınımları ile doğanın canına okuduğunu bildiğimiz halde. Ve ayrıca yanlış yerlerde yaşam alanları oluşturarak enerji verimliliğinden söz eden ve buna izin veren anlayış elbette ki samimi gelmiyor. O halde enerji verimliliği yalnızca size sunulan enerjinin tasarruflu kullanılması ile değil, diğer yerel ve doğal kaynakların, doğal dengenin korunması esas alınarak kullanılmasını da dikkate alan yaşam ve üretim merkezlerinin planlanması ile sağlanabilir.
Bütün bu durumlar dikkate alınarak enerji verimliliği, gerek mimarinin, gerekse doğa bilimlerinin ve sosyal bilimlerin bütün alanlarında, yaşam alanlarının kültürel dönüşümünü esas alarak kurgulanması, inşası ya da gözden geçirilmesinde, tüketim noktasında var olan diğer kaynakların doğaya her bir damlası iade edilmek koşulu altında kullanılması ile sağlanabilir. Bu denge kurulmadığı sürece üretilen hiç bir enerji, tüketen toplumun doymak bilmeyen savurganlığına yetemeyecektir.”
Aydınlık Gazetesi - 08.01.2018, Pazartesi
08.01.2018
