19.06.2017 / Melih Baş - ‘Ormanlar’ Yalnızca Orman Değildir
Üyeleri ve gönüllülerin bağışlarıyla “Kazdağı Doğal ve Kültürel Varlıkları Koruma Derneği”nin yayını (ilk) kitabın adı başlık oldu bu hafta yazımıza. Basılmış bu kitaba dipnottaki iletişim bilgisinden ulaşabilirsiniz.
Kitabın sunuş bölümünde şunu vurguluyor yazar Yücel Çağlar (Y. Ç.): “Varsa yoksa güzellikleri, gördüğü ekolojik işlevler nedeniyle orman ekosistemlerinin korunması! Bu da hiç yoktan iyidir kuşkusuz. Ancak ormancılık, hem orman ekosistemlerinin devamlılığı hem de ekonomi politik yönden yaşamsal önemde gelişmelere yol açabilen bir uğraşı alanıdır.”
Y. Ç., aşağıdaki hususlar gibi konuların kamuoyunda fazlaca tartışılmadığının altını çiziyor:
a) 19. yüzyılın ikinci yarısında sömürgeci ülkelerin ülkemizde yöneldikleri, kapitalist üretim ilişkilerinin ilk gündeme geldiği alanlardan birisinin ormanlar olduğu,
b) Ormanlardaki devlet ormancılığı uygulamaları, özelleştirmeler, kamu görevlilerinin ve orman köylülerinin çalışma koşulları ve bunların siyasal yönelimlerinin sağ iktidar tarafından kullanılmaları,
c) Ormanlardaki özelleştirmelerin 2000’li yıllarda kazandığı yeni boyutlar ve ormanların iktidarın arka bahçesine dönüştürülmesi vd.
Y. Ç.’nin kimi inceleme yazılarının toplandığı bu kitapta, yazar orman ekosistemlerinin gerçek dostları ile ekonomi politik alanında uğraş verenlere ormancılık meselelerine nasıl yaklaşma(ma)ları gerektiği konusunda yol göstermeye çalışıyor.
Devlet Mülkiyetinde
Yasal tanımıyla, tabii olarak yetişen ve emekle yetiştirilen ağaç ve ağaççık toplulukları yerleriyle birlikte orman sayılmaktaymış. Ama bu yerlerin tümünde orman ekosistemi bulunmayabiliyormuş. Ormanlara karşı yapılan eylemlerin kimileri sadece orman ekosistemlerine yönelik sakıncalı eylemler (örneğin ağaç kesmek, avlanmak, gen kaynaklarından yararlanmak vb.) olabilmekteyken, kimileri de hukuksal olarak orman sayılan yerlere yönelik eylemler (örneğin turizme açma, tarıma açma, madenciliğe açma, HES gibi santraller yapmak vb.) olabilmekteymiş.
Dinamik ilişkiler bütünü olan orman ekosistemleri, bir yandan çeşitli ürün ve hizmetleri üretebilen üretim araçları, diğer yandan sahiplerine mutlak ve farklılık rantları sağlayabilen varlıklardır. Ülkemizde 21.7 milyon hektar olduğu belirtilen orman sayılan yerlerdeki yapısal çeşitlilik olağanüstüdür. Ormanlarımızın tümüne yakını devlet mülkiyetinde olup, devlet kapitalizmini çağrıştıracak bir düzen içinde işletilmektedir. Özel orman ekosistemleri 4-5 bin hektar dolayındadır.
Orman ekosistemlerinin yönetiminde kamu yararının gözetimi kaçınılmazdır. Karar ve uygulama süreçlerinin demokratik olması gereği de çok önemlidir. Ancak ne var ki, ülkemizdeki yeni-liberal ekonomik rüzgarlar ormancılık kesimini de etkilemiştir.
“Dünya Bankası vb.” uluslararası kuruluşların emperyalist planları etkileyici olmaktadır. Emperyalizm orman yürüyüşlerini keyifle yapmaktadır. Ormancılık teknokratları da bundan nasibini almışlar, hatta emekli olup özelleştirmelerden nemalanma yoluna bile sapmışlardır. Kimi çevreci duayen bilim adamları da bu projelerden nasiplenmektedir.
2B’den İklim Değişikliğine..
Ormanlarda üretilen artı değerin devlet ile sınıflar arasında bölüşümü, kapitalizmin kuralları doğrultusunda olmaktadır. Egemen kesimler, sermaye birikimi için verimlilik artışı gibi zahmetli yönelimler yerine, kolaycılığa sapmaktadırlar. Giderek orman ekosistemlerinin yapısal özellikleri değişmektedir. Temel ormancılık çalışmaları arka plana düşerken, ekoturizm vb. popüler etkinlikler öne çıkarılmaktadır.
Ormanları korumacılık devinimleri sınıfsal devinimlerden ayrık olunca diğer devinimi zayıflatabilmektedir.
Kitapta, bu konular teker teker hem teorik hem pratik olarak; hem tarihsel geçmişiyle hem de günceliyle ele alınmış. 2B’den iklim değişikliğine, özel ağaçlandırmadan orman yangınlarına, kuraklıktan arazi temelli planlamaya...vd.
Yayıncı derneği ve kitabın yazarı olan Doç. Dr. Yücel Çağlar’ı eski bir MPM iş arkadaşı olarak kutluyoruz.
Dipnot (kitap için iletişim): www.kazdagi.org.tr; e-mektup: kazdagikoruma@gmail.com; tel: 05321597317
Aydınlık Gazetesi - 19.06.2017, Pazartesi
19.06.2017
