01.09.2019 / Gila Benmayor - Amazon Yangınları Hakkında Bilmek İstediğiniz Her Şey
“Brezilya Uzay Araştırmaları Ulusal Enstitüsü”ne göre, bu yıl Ağustos ayında giderek çoğalan 80 bin dolayında orman yangını çıkmış.
2018 yılına göre yüzde 80’lik bir artış.
Amerikan teknoloji ve medya haberleri ağı “The Verge”e göz atarken (theverge.com) Amazon yangınları hakkında son derece bilgilendirici bir yazıya rastladım.
Dünya medyasının gündeminden düşmeyen Amazon yangınlarının en büyük nedeni uzmanlara göre, ağaçları kestikten sonra köklerini yakarak araziyi tarlaya dönüştürme işlemi.
Aynı işlem kimi zaman büyük baş hayvan yetiştirmek için de yapılıyor.
Unutmayalım ki Brezilya dünyanın bir numaralı büyük baş hayvan ihracatçısı.
Neticede, insanlar tarlada yetişen ürünleri daha çok yesin, daha çok et tüketsin diye, dünyanın tropikal ormanlarının yüzde 40’ını barındıran “Amazon Ormanları” yakılıyor.
7 milyon kilometrekarelik bir alana yayılan “Amazon Havzası” aynı zamanda dünyadaki tatlı suyun yüzde 20’sine sahip.
Yağışları, bulutları, okyanusun akıntılarını düzenliyor.
Küresel ısınmanın nedenleri ve çözümleri tartışmalarının tam göbeğinde “Amazon Havzası.”
Havzanın ağaçlarının yüzde 20 ila yüzde 25 oranında yok olması durumunda karbon dioksiti emme ve oksijen salma kapasitesi çöker.
Brezilya’nın Amazon’u Korumak Misyonu
Dolayısıyla “Amazon Havzası”nın yüzde 60’ını barındıran Brezilya’nın tüm insanlık adına burasını korumak gibi önemli bir misyonu var.
Ne var ki ormansızlaştırmayı 2005 ile 2012 yılları arasında yüzde 80 oranında azaltmayı başarmış olan Brezilya, 2013’ten itibaren ipin ucunu yine kaçırmaya başlamış.
Tam bu noktada dikkat çekmek istediğim bir şey var:
Ormansızlaştırmanın azaldığı dönem Sosyalist Başkan Lula’nın iktidarda olduğu döneme (2003-2010) rastlıyor.
Dilma Rousseff iktidarına da rastlayan yıllarda 2013 ile 2018 yılları arasında ormansızlaştırma yüzde 70 oranında artıyor.
Şimdi geliyoruz 2018 yılı Ekim ayında iktidara gelen aşırı sağcı Devlet Başkanı Jair Bolsonaro iktidarında neler olup bittiğine.
Seçim kampanyası sırasında Amazon’daki yerlilere daha az toprak, yağmur ormanlarında tarım, sanayiye daha çok toprak vaat eden Bolsonaro tüm çevreci sivil toplum örgütlerini karşısına alarak bildiğini okudu.
Dünyayı ayağa kaldıran yangınlar başlayınca ise Brezilya devlet başkanı hiçbir kanıt sunmaksızın politikalarına karşı çıkan STK’ları sorumlu tutuyor.
Bu da yetmiyormuş gibi, iktidara geldiğinden bu yana ormansızlaştırmanın giderek arttığını bilimsel verilerle ortaya koyan “Uzay Araştırmaları Ulusal Enstitüsü” Başkanı’nı Ağustos ayında görevden alıyor.
22 Milyon Dolar Yardıma Red
Ne ki, Amazon yangınlarında iş çığırından çıktığı için üç gün önce ağaçları kesilen araziyi temizlemek için yapılan yakma işlemine 60 günlük bir yasak koyuyor.
Yangınların pençesindeki altı eyalete yangınla mücadele için 44 bin asker sevk ediyor.
Bu arada Fransa’nın geçtiğimiz hafta Biarritz şehrinde toplanan G7’lerin ele aldığı konulardan biri küresel ısınma ve dolayısıyla Amazon ormanlarını kasıp kavuran yangınlar.
Zirve sırasında dünyanın önde gelen yedi ekonomisi Brezilya’ya yangınları kontrol altına alması için 22 milyon dolar yardım parası vermeyi öneriyor.
Bolsonaro, yardımı reddettiği gibi Fransa Cumhurbaşkanı Macron’u “Twitter” üzerinden Brezilya’yı sömürge gibi görmekle suçluyor.
Kendisinden af dilemesini talep ediyor.
Öte yandan dört gün önce İngiltere’den gelen 12.2 milyon dolarlık yardımı kabul ediyor.
Milletvekili olan, Washington’a Brezilya elçisi olarak atanmaya hazırlanan oğlu Eduardo Bolsonaro’yu ise Amazon’daki yangınları görüşmek üzere Trump’ın yanına yolluyor.
ABD Başkanı Trump, Bolsonaro’yu, yangınla mücadelesinde gösterdiği performans nedeniyle öve öve göklere çıkartmıştı.
Amazon yangınları, insan eliyle yeryüzünü nasıl yok ettiğimizin kanıtlarından biri sadece.
Hürriyet Gazetesi - 01.09.2019, Pazar
01.09.2019
