11.07.2014 / İbrahim Ethem Gönenç - Planlamada Amaç ve Hedef de Neymiş?
Havza yönetim planının; doğal sistemin mümkün kıldığı, bir amaca yönelik, kısa, orta, uzun vadede ulaşılabilir ve sürdürülebilir bir hedefi olmalıdır. Bu hedef ve amaçlar, “Havza Genel Kurulları”nda, mevcut veya yapılacak araştırmalar değerlendirilerek dikkatle belirlenmelidir. Aşağıda bu konuda size iki örnek vereyim ki, hedef ve amaç belirlemenin ne kadar önemli olduğu iyice anlaşılsın.
İstanbul’un İçme Suyu Kaynaklarının Korunması Projesi
Yönetimimde, İstanbul’un tüm su kaynakları havzalarında farklı disiplinlerden bilim insanlarınca yapılan beş yıllık çalışmalar sonunda, 1996 yılında tamamlanan bu projenin hedef ve amaçlarını irdeleyelim.
Hedef: İstanbul’un tüm içmesu kaynaklarında, kısa vadede kirlenmenin azaltılması için acil eylem planlarının hazırlanması, uzun vadede ise kirlenmenin tamamen önlenmesi için çözüm önerilerinin ve planların geliştirilmesidir.
Amaç: İstanbul halkına düşük maliyetli, sürekli ve sağlıklı su temini ve havzaları koruyarak su kaynaklarının kirlenme sonucu tamamen elden çıkmasının önlenmesidir.
Yorum: Hazırlanan koruma planlarına örnek olmak üzere “Terkos” havzası planı Şekil 1’de verilmektedir. Burada mavi renk “Terkos Gölü”nü, yeşil renk orman alanlarını, kırmızı renkler korunmasını önerdiğimiz alanları, sarı tonları ise değişik yoğunluklarda yerleşime uygun gördüğümüz alanları göstermektedir. Maalesef bu proje hedeflerine ulaşamamış ve hayata geçirilememiştir. Bunun en önemli nedeni; o zamanki “Çevre Bakanlığı”nın hedef koyarken, “İBŞB”, “İSKİ” gibi yetkili karar verici kurumları ve havzalardaki paydaşları ve bu hedefi hayata geçirecek yetkilerinin olmadığını gözardı etmesidir.
Çılgın İstanbul Projeleri
Kamuoyuna ayrıntılı bir açıklama yapılmadığından, Şekil 2’de gösterilen bu projelerin hedef ve amacını bendeniz tahmin ettim. Kusurumuz olursa affola!
Hedef: dünyanın en büyük havaalanlarından, su kanallarından ve köprülerinden birini inşaa ederek, Sayın Recep Tayyip Erdoğan’ın (RTE) vizyonunu hayata geçirmek ve geleceğe “RTE” adıyla anılacak muhteşem!!! eserler bırakmaktır (yadırgamayın, tüm imparatorlarda gördüğümüz standart bir hırs ve tutkudur bu).
Amaç: Türkiye’nin 100 milyonlara ulaşacak nüfusunun dörtte birini İstanbul’a getirip, hızla artacak bu nüfusun yerleşimi için, kuzeyde büyük rantlar yaratacak yeni arsalar üretmektir. Ayrıca uluslararası andlaşmaları gözardı edip, “İstanbul Boğazı”ndaki tanker trafiğini “Kanal”a yönlendirerek, “Boğaz”ı koruyoruz görüntüsü altında diğer bir rant kaynağı yaratılması amaçlanmaktadır.
Yorum: Eğer yeterince araştırılsaydı; “Marmara Denizi Havzası” ekosisteminin asla bu hedeflere uygun olmadığı, yerleşimlerin hızla “Terkos” ve diğer havzalara yayılacak olması nedeniyle, hem “Terkos” gibi önemli su kaynaklarının, hem onları besleyen orman alanlarının yok olacağı, ayrıca “Marmara Denizi”nin “Kanal”dan boşalımlar nedeniyle adeta bir bataklığa döneceği ve onbinlerce yıllık kültür mirasına sahip İstanbul yerine yüksek beton bloklar, yollarla kaplı, yeni bir çöl kentinin ortaya çıkacağı hemen görülebilirdi. Belirtmem gerekir ki; eğer bu hedefe ulaşılırsa, İstanbul altyapı master planında tüm su ve atık su sistemleri için önümüzdeki 40 yıllık ihtiyaçlara göre planladığımız, halen “İSKİ” tarafından da aynen uygulanmakta olan yatırımlara esas olan yaklaşık 20 milyon tahmini nüfus, bu projeler nedeniyle ilk on yıl içinde aşılacaktır. Bu İstanbul için altından kalkılması çok zor olan büyük bir altyapı sorunu demektir. Ayrıca, “İBŞB”nin onlarca uzmanla yıllarca çalışarak yaptığı “Nazım İmar Planları”nda da, İstanbul’un kuzey kesiminin ve ormanların yerleşime açılmayarak korunması esas alınmıştır. Diğer bir deyişle bu “Çılgın Projeler” onaylı imar planlarına da aykırıdır. Üstelik bunlara karar verilirken “İBŞB” dahil hiçbir kurumun, üniversitelerin, havzadaki paydaşların görüşü alınmamıştır.
Üzülerek vurgulamalıyım ki, belirlenen bu hedef ve amaçlar yanlıştır!!!
Aydınlık Gazetesi - 11.07.2014, Cuma
11.07.2014
