18.12.2015 / İbrahim Ethem Gönenç - Atıksuları Yeniden Kullanabilir miyiz?

Evet kullanabiliriz ve kullanmalıyız da. Bir düşünelim. Kentlerde milyarlarca yatırım yaparak atıksuları kanalizasyon sistemleriyle topluyoruz, arıtma tesislerinde arıtıyoruz. Son olarak da nehirlere, göllere, denizlere deşarj ediyoruz, yani atıyoruz. Tüm bu tesisleri işletmek için de büyük işletme masraflarına katlanıyoruz. Bu bir fabrikanın yaptığı üretimi çöpe atması gibi birşey. Ayrıca hiç de içme su kalitesinde suya ihtiyaç olmayan yerlerde, yine milyarlarca yatırım yaparak kente dağıttığımız içmesu kalitesindeki suyu kullanıyoruz.

Dünyamızın su kaynakları iklim değişikliği etkileri altında giderek tükenmekte. Oysa elimizde hazır bir kaynak var, atıksu. Üstelik atıksuyu, içmesu kalitesine getirebilecek arıtma teknolojilerine de sahibiz. Bu suyu yeniden kullanırsak, stres altındaki su kaynaklarımızdan çektiğimiz su da azalacak. Peki nerelerde atıksuları arıtıp, geri kazanarak yeniden kullanabiliriz? Günümüzde, çeşitli ülkelerdeki uygulamalara bakarak bunları sıralayalım.

Kentsel Faaliyetlerde: Meskenlerin, ticaret ve kamu kuruluşlarının tuvaletlerinde; parkların, yol kenarlarının ve tüm yeşil alanların sulanmasında; inşaat, yol ve araç yıkama gibi temizliklerde; kent içi estetik havuz ve göletlerin su takviyesinde; ilave yangın suyu temininde; kent içi endüstrilerde geri kazanılmış atıksuları kullanabiliriz. Örneğin, ABD’de St. Petersburg, Florida yerleşiminde bu kullanımların tamamı gerçekleştirilmektedir.

Endüstriyel Faaliyetlerde: Geri kazanılmış atık suyun fabrikalarda soğutma suyu olarak kullanımı oldukça yaygın bir uygulamadır. Ayrıca havalandırma, soğutma kuleleri, baca gazı temizlemesi ve hatta üretim süreçlerinde de kullanımı, arıtma teknolojisindeki gelişmelere koşut olarak giderek yaygınlaşmaktadır. Brezilya’da, Sao Paulo kenti endüstrileri bunun en iyi örnekleridir.

Tarımsal Faaliyetlerde: Arıtılmış atıksuların sulama suyu olarak kullanımı, dünyanın pekçok bölgesinde, özellikle çöl iklimine sahip yerlerde yaygın bir uygulamadır. Bu konuda öncü ülke ABD ve İsrail’dir. Örneğin ABD California bölgesinde geri kazanılan suyun yüzde altmıştan çoğu sulamada kullanılmaktadır.

Rekreasyonel Faaliyetlerde: Yine, geri kazanılan atıksuyun park ve golf sahalarının sulanması için kullanılması pek çok ülkede zaten yaygın bir uygulamadır.

Yeraltısularının Beslenmesinde: İçme suyu amaçlı kullanılan yeraltısu akiferlerinin, ileri derecede arıtılmış suyla beslenmesi ve bu yolla yeraltı su potansiyelinin arttırılması uygulamaları, hem ABD hem de Avrupa ülkelerinde ve İsrail’de yapılmaktadır.

İçilebilir Su Kaynaklarının Geliştirilmesinde: İleri derecede arıtılmış atıksu, içme suyu temin edilen yüzeysel su kaynaklarına deşarj edilerek, bu kaynakların su potansiyeli arttırılabilmektedir. Bunun en iyi örnekleri yine ABD’dedir; Ohio Nehri (Cincinati’de % 19 atıksu), Santa Ana Nehri (Orange County, California, % 82 atıksu).

Gelişmekte Olan Ülkelerde Sınırlamalar

Günümüzde yurdumuz dahil, gelişmekte olan ülkelerdeki yeniden kullanımın hemen tamamı tarımsal amaçlıdır. Bu ülkelerin koşulları, atıksuyun yeniden kullanılma alanlarını sınırlamaktadır. Bunlar; atıksu toplama ve arıtımındaki eksiklikler, atıksuyun yetersiz arıtımı, kamu sağlığının korunmasındaki güçlükler, kültürel ve dinsel anlayış sorunları şeklinde sıralanabilir. Ancak 2020 yılına kadar Asya, Afrika ve Latin Amerika’daki nüfusun yarısından fazlası kentlerde oturacaktır. Bu ülkelerin çoğunda su kaynakları da yetersiz olduğundan, geri kazanılmış atıksuların her alanda yeniden kullanımı kaçınılmazdır.

Hadi rastgele!

…………………………………………………

Aydınlık Gazetesi - 18.12.2015, Cuma

18.12.2015